David Perry Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Indigo Agriculture
Πρέπει να επανεξετάσουμε τη σχέση μεταξύ της γεωργίας και του κλίματος.
Σήμερα, η γεωργία είναι βασικός παράγων στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το περιβάλλον μας: υποβάθμιση της γης, υποβάθμιση των υδροφορέων, απορροή αζώτου και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, για να αναφέρουμε μερικές. Αυτές οι προκλήσεις συμβάλλουν στη μεταβολή της σύνθεσης της ατμόσφαιράς μας. Τον περασμένο μήνα, οι επιστήμονες κατέγραψαν την υψηλότερη συγκέντρωση ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα στην ιστορία της ανθρωπότητας: 415 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm). Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 135 ppm από την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης. Πολλαπλασιασμένο με τον συνολικό όγκο της ατμόσφαιρας, τα 135 ppm είναι ίσα με ένα τρισεκατομμύριο τόνους - ή ένα terraton - αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα τα τελευταία 200 χρόνια.
Παρά το ότι αυτή τη στιγμή συμβάλλει στο πρόβλημα, η γεωργία προσφέρει από την άλλη την πιο άμεση και προσιτή λύση για την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Η λύση αυτή αξιοποιεί μια φυσική διαδικασία που κάθε φυτό υφίσταται, που τροφοδοτείται από μια πηγή που είναι πάντα διαθέσιμη, δεν κοστίζει τίποτα για να τρέξει και δεν προκαλεί περαιτέρω ρύπανση. Αυτή η πηγή ενέργειας είναι ο ήλιος, και η διαδικασία είναι η φωτοσύνθεση.
Ένα φυτό παίρνει το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα και, με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός και του νερού, το μετατρέπει σε σάκχαρα. Κάθε κομμάτι αυτού του φυτού - στελέχη, φύλλα, ρίζες - είναι κατασκευασμένο από άνθρακα που βρισκόταν κάποτε στην ατμόσφαιρα μας. Μερικοί από αυτούς τους άνθρακες εισέρχονται στο έδαφος ως ρίζες. Οι ρίζες, στη συνέχεια, απελευθερώνουν σάκχαρα για να τροφοδοτήσουν τα μικρόβια του εδάφους. Αυτά τα μικρόβια εκτελούν τις δικές τους χημικές διεργασίες για να μετατρέψουν τον άνθρακα σε ακόμα πιο σταθερές μορφές.
Έχουμε ένα πρόβλημα τρισεκατομμυρίων τόνων, το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη φωτοσύνθεση ενός μόνο φυτού. Αλλά όταν πρόκειται για τη γεωργία, δεν μιλάμε για ένα εργοστάσιο - μιλάμε για δεκάδες χιλιάδες φυτά ανά στρέμμα, και 14,4 δισεκατομμύρια στρέμματα γεωργικής γης παγκοσμίως. Όλα αυτά τα στρέμματα, πριν καλλιεργηθούν, είχαν επίπεδα άνθρακα στο έδαφος μεταξύ 3% και 7%. Σήμερα, έχουν περίπου 1% άνθρακα. Αν όλα τα στρέμματα γεωργικών εκτάσεων επέστρεφαν σε επίπεδο άνθρακα εδάφους μόλις 3%, ένα τρισεκατομμύριο τόνοι διοξειδίου του άνθρακα θα αφαιρεθούν από την ατμόσφαιρα και θα αποθηκευτούν στο έδαφος. Και πάλι, ένα terraton. Το μέγεθος της πιθανής λύσης είναι ισοδύναμο με το μέγεθος του προβλήματος.
Βάζοντας τον άνθρακα πίσω στο έδαφος
Πώς λοιπόν αυξάνουμε την περιεκτικότητα σε άνθρακα του εδάφους, καλλιεργώντας ακόμα τη γη; Ένα μικρό ποσοστό των αγροτών το κάνει ήδη χρησιμοποιώντας πρακτικές γνωστές ως «αναγεννητικές» (regenerative). Πέντε σημαντικές αναγεννητικές πρακτικές είναι η φυτική εδαφοκάλυψη, η καλλιέργεια χωρίς όργωμα, η αμειψισπορά (εναλλαγή των καλλιεργειών, πχ από βαμβάκι σε σιτάρι κλπ.), η μείωση χημικών και των λιπασμάτων και η ενσωμάτωση της κτηνοτροφίας. Αυτές οι πρακτικές ενδύκνεινται τόσο για την προώθηση του άνθρακα στο έδαφος όσο και για τη διατήρησή του. Τα προκύπτοντα εδάφη, εμπλουτισμένα σε άνθρακα, είναι πιο υγιεινά, έχοντας καλύτερη ανθεκτικότητα σε ακραίες καιρικές συνθήκες, βελτιωμένη διαπερατότητα στο νερό, αυξημένη μικροβιακή ποικιλομορφία, υψηλότερες αποδόσεις, μειωμένες απαιτήσεις εισροών και ακόμα πιο θρεπτικές συγκομιδές. Όλα αυτά βοηθούν τόσο το έδαφος όσο και το εισόδημα των αγροτών.
Αν οι αγρότες προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο απομακρύνοντας τον ατμοσφαιρικό άνθρακα με την υιοθέτηση πρακτικών αναγέννησης, ακούγεται λογικό να αποζημιώνονται για την προσπάθειά τους. Σήμερα, ο μέσος αγρότης στις ΗΠΑ κερδίζει λιγότερο από 10 δολάρια ανά στρέμμα. Εάν η τιμή του άνθρακα είναι 15-20 δολάρια ανά τόνο και οι παραγωγοί που υιοθετούν ανανεωτικές πρακτικές μπορούν να συλλάβουν 0,5-0,75 τόνους άνθρακα ανά στρέμμα ετησίως, αυτό σημαίνει 7,5-15 δολάρια ανά στρέμμα επιπλέον εισόδημα. Αυτή η σημαντική αύξηση της κερδοφορίας συμπληρώνεται περαιτέρω από τα οικονομικά οφέλη της μετάβασης στις αναγεννητικές πρακτικές, όπως το χαμηλότερο κόστος εισροών και οι υψηλότερες αποδόσεις. 15- 20 δολάρια ανά τόνο είναι επίσης πολύ λιγότερο δαπανηρή λύση από τις προτεινόμενες εναλλακτικές για την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
https://youtu.be/fQv-sxZ4CzY
Η δυνατότητα απομάκρυνσης ενός τρισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα είναι στα χέρια μας. Δεν εξαρτάται από νέες τεχνολογικές καινοτομίες. Γνωρίζουμε πώς να το κάνουμε σήμερα. Πρέπει απλώς να αποφασίσουμε συλλογικά ότι πρόκειται να συμβεί αυτό. Πρόκειται για μια εγγενώς συνεργατική προσπάθεια, επειδή το κόστος της μετάβασης της παγκόσμιας γεωργίας σε ανανεωτικές πρακτικές δεν μπορεί να πέσει μόνο στους αγρότες. Απαιτεί από τους καταναλωτές, τις εταιρείες και τις κυβερνήσεις να ζητήσουν να καλλιεργούνται τα τρόφιμα με θετικό κλίμα και οι αγρότες να πληρώνονται για τη διαχείρισή τους.
Για να είμαι σαφής, δεν προτείνω να επικεντρωθεί η προσοχή μόνο στα γεωργικά εδάφη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Πρέπει οπωσδήποτε να μειώσουμε τις εκπομπές. Χρειαζόμαστε ακόμα ενεργειακά συστήματα που να είναι αειφόρα. Χρειαζόμαστε ευρεία συνειδητοποίηση του τρόπου με τον οποίο όλοι μπορούν να μειώσουν το αποτύπωμα τους. Αλλά όταν συλλαμβάνουμε και αποθηκεύουμε διοξείδιο του άνθρακα στα εδάφη της Γης και αυτό συνδυάζεται με τη μείωση των εκπομπών μας, έχουμε μια πραγματική ελπίδα όχι μόνο να επιβραδύνουμε την κλιματική αλλαγή, αλλά να σταματήσουμε, να κάνουμε αναστροφή και να περπατήσουμε αντίστροφα.
Το κείμενο είναι δική μας μετάφραση από το πρωτότυπο που δημοσιεύτηκε στο World Economic Forum στις 18/7/2019. Ο συγγραφέας του κ. David Perry έχει ξεκινήσει την terraton initiative, στην οποία μπορούν να συμμετέχουν άτομα, εταιρείες και οργανισμοί.
