Σφήνα στους δύο «μεγάλους» επιχειρούν να μπουν παραδοσιακοί (Πηλέας, Κουρούδης κ.α.) αλλά και νέοι ανερχόμενοι «παίκτες» (π.χ. Σκλαπάνης) σε μια προσπάθεια να αποκατασταθούν οι αναγκαίες –για την ομαλή λειτουργία της αγοράς- ισορροπίες.
Το νέο τοπίο στον κλάδο αποτελεί ουσιαστικά το αποτέλεσμα του «ξεκαθαρίσματος» που ξεκίνησε στον κλάδο μετά το «μπαμ» του 2010. Κι αν οι εξελίξεις τη συγκεκριμένη χρονιά είχαν να κάνουν σχεδόν αποκλειστικά με την παγκόσμια αγορά του προϊόντος, η χρηματοπιστωτική κρίση που ακολούθησε ήταν ο «εξωτερικός» παράγοντας που έδρασε ως καταλύτης για την αλλαγή των συσχετισμών. Ο περιορισμός των πιστώσεων και το τέλος του «εύκολου» χρήματος είχαν ως αποτέλεσμα να στενέψουν τα περιθώρια για εκείνες τις επιχειρήσεις που βγήκαν χαμένες από τα σκαμπανεβάσματα των τιμών του 2010 και, κυρίως, για όσες από αυτές δε στηρίζονταν σε υγιείς οικονομικά βάσεις.
Όπως διαμορφώνεται η κατάσταση, τον τόνο στην αγορά δίνουν πια τα … νοικοκυρεμένα «μαγαζιά» με επαρκή αποθέματα ρευστότητας τα οποία, συν τοις άλλοις, έχουν δώσει εξετάσεις κι έχουν πετύχει στους τομείς της αξιοπιστίας και της σοβαρότητας. Κι αυτά δεν είναι πλέον πολλά…
Βεβαίως, όπως και σε κάθε κλάδο που η μερίδα του λέοντος συγκεντρώνεται στα χέρια λίγων επιχειρήσεων, ελλοχεύουν κίνδυνοι που έχουν να κάνουν με τη διαμόρφωση των τιμών και τη δυσανάλογη αύξηση της διαπραγματευτικής τους δύναμης…
Οι όμιλοι Μάρκου και Καραγιώργου αποτελούν αναμφισβήτητα τους δύο βασικούς πόλους της αγοράς αυτή τη στιγμή, συγκεντρώνοντας περίπου το 80% της παραγωγής από τη Θεσσαλία. Αμφότεροι, μάλιστα, ποντάροντας στο χαρτί της φερεγγυότητας και στο σωστά οργανωμένο δίκτυο εισκόμισης έχουν επεκταθεί με επιτυχία και στην αγορά σιταριού καλύπτοντας σε μεγάλο βαθμό το κενό που άφησε πίσω της η ΕΑΣ Λάρισας.
«Σφήνα» στους δύο επιχειρεί να μπει ο Πηλέας ο οποίος, παρά τις διάφορες φήμες που έκαναν την εμφάνισή τους στην αγορά, δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας. Κύκλοι της εταιρείας αναφέρουν στο Agronews ότι κάποιες καθυστερήσεις στην εξόφληση παραγωγών που παρατηρήθηκαν τους προηγούμενους μήνες οφείλονταν στις διαπραγματεύσεις που βρίσκονταν σε εξέλιξη (με τους καλλιεργητές) σε σχέση με περυσινά συμβόλαια. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται ανοιχτά συμβόλαια που είχαν κλειστεί την εποχή που το βαμβάκι είχε σκαρφαλώσει στα 52 λεπτά, με τους παραγωγούς να λαμβάνουν 48 λεπτά ως προκαταβολή αλλά το βαμβάκι να υποχωρεί στη συνέχεια στα 45 ευρώ. Η διελκυστίνδα που ακολούθησε σχετικά με την εξόφληση (οι καλλιεργητές ζητούσαν να πληρωθούν τα 52, η εταιρεία διαφωνούσε χωρίς όμως να ζητάει πίσω τα «ρέστα» από την προκαταβολή) φαίνεται ότι ήταν η κύρια αιτία των καθυστερήσεων αλλά και η αφορμή για «αρκετές γλώσσες» να κινήσουν θέμα φερεγγυότητας/ρευστότητας για την Πηλέας.
Στις ανερχόμενες δυνάμεις του κλάδου ανήκει ο όμιλος Σκλαπάνη, που μετά τη συνεπή παρουσία με την εκκοκκιστική μονάδα που διαθέτει τα τελευταία χρόνια στη Βοιωτία, από φέτος κάνει αισθητή την παρουσία του και στον Θεσσαλικό κάμπο, καθώς ανέλαβε να λειτουργήσει με πολυετές συμβόλαιο τη μονάδα των επιχειρήσεων Μουζάκη στην Καρδίτσα.
Αντίθετα, λιγότερο ενεργό ρόλο διαδραματίζουν φέτος οι όμιλοι Δοντά και Ακκά, οι οποίοι έχουν να αντιμετωπίσουν και το «βαρίδι» που δημιουργούν οι κλωστοϋφαντουργικές δραστηριότητες που, ως γνωστόν, βρίσκονται σε πτωτική πορεία τα τελευταία χρόνια. Ο πρώτος (που, όπως και οι Καραγιώργος, Μάρκου έχει επεκταθεί με επιτυχία και στο σιτάρι) έχει τελευταία δώσει μεγάλη έμφαση και στα ενεργειακά του πρότζεκτ, ενώ ο δεύτερος κατάφερε πρόσφατα να «κλειδώσει» ένα κοινοπρακτικό δάνειο που δίνει «ανάσα» στην ΕΛ.ΥΦ.
Τέλος, εμφανώς πιο αποδυναμωμένοι και σε δυσκολότερη οικονομική κατάσταση εμφανίζεται η πολυμετοχική εταιρεία γεωπόνων και προμηθευτών αγροτικών εφοδίων «Καρπός» που προσπάθησε τα τελευταία χρόνια να κρατήσει ζωντανή μια ακόμα εκκοκκιστική μονάδα που ανήκε παλιότερα στον όμιλο Λεβεντάκη. Εκτός λειτουργίας έχει τεθεί φέτος το εκκοκιστήριο του Παναγιώτη Παλαιολόγου το οποίο την περασμένη σαιζόν είχε αναλάβει να λετουργήσει (ταυτόχρονα με την μονάδα της ΕΑΣ Καρδίτσας) ο Πηλέας.
Όσον αφορά το μέγεθος της φετινής παραγωγής, οι εκτιμήσεις κινούνται σε δύο επίπεδα: Οι πλέον αισιόδοξοι θεωρούν ότι οι πληγές που άφησε πίσω του το πράσινο σκουλήκι δε θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στις αποδόσεις και δε διστάζουν να κάνουν λόγο ακόμα και για «δεύτερα χέρια». Σύμφωνα με αυτή την εκτίμηση, η παραγωγή ενδεχομένως να αγγίξει τους 300.000 τόνους εκκοκισμένου βαμβακιού. Ωστόσο, πιο συντηρητικές –και, ενδεχομένως, πιο ρεαλιστικές με βάση την «περιπετειώδη» καλλιεργητική χρονιά- προσεγγίσεις κατεβάζουν τον πήχη στους 270.000 τόνους.
Με βάση το γεγονός ότι οι διεθνείς τιμές του βάμβακος φέτος αρχίζουν από χαμηλά αφήνει μεγάλα περιθώρια στις εκκοκκιστικές επιχειρήσεις για μια καλή διαχείριση. Σημαντικό πλεονέκτημα δίνει φέτος και το «ισχυρό» δολάριο, όπως επίσης και οι καλές τιμές που προδιαγράφονται για τη βαμβακόπιτα (ζωοτροφή) λόγω των ελλείψεων στο καλαμπόκι.