Με τη ματιά του εκκοκκιστή
Γράφει ο Σταμάτης Κουρούδης
Επειδή μεγάλη συζήτηση γίνεται για την υποτίμησης της τουρκικής λίρας και τις επιπτώσεις που αυτή θα έχει στις εξαγωγές Ελληνικού βαμβακιού προς την Τουρκία θα θέλαμε να επισημάνουμε κάποια σημεία:
- Η Τουρκία είναι βασικός προορισμός ελληνικών προϊόντων και τα τελευταία χρόνια συγκαταλέγεται στην τριάδα των χωρών όπου εξάγονται τα ελληνικά προϊόντα μαζί με την Ιταλία και τη Γερμανία.
- Το βαμβάκι είναι δεύτερο στη σειρά των προϊόντων που εξάγουμε στην Τουρκία μετά τα πετρελαιοειδή.
- Τα τουρκικά κλωστήρια εξακολουθούν να είναι ο υπ’ αριθμόν ένα πελάτης για το ελληνικό βαμβάκι παρόλο που το ποσοστό των εξαγωγών του βαμβακιού μας προς την Τουρκία έπεσε κάπως τα τελευταία χρόνια. Ενώ το 2014/15 ήταν ακόμη πάνω από 50% το 2016/17 έπεσε στο 35%, η δε αξία των εξαγωγών από 200 περίπου εκατομμύρια ευρώ έπεσε στα 150. Για το 2017/18 δεν έχουμε ακόμη πλήρη στοιχεία, αλλά τα στοιχεία που έχουμε για τους 5 πρώτους μήνες δείχνουν μικρή αύξηση των εξαγωγών.
- Τα τελευταία χρόνια το ελληνικό βαμβάκι δεν πωλείται πλέον απ’ ευθείας από τα ελληνικά εκκοκκιστήρια στα τουρκικά κλωστήρια μέσω κάποιων μεσιτών όπως παλαιότερα. Το πολύ μεγάλο μέρος του ελληνικού βαμβακιού πωλείται σε εμπορικούς οίκους, που αγοράζουν αγροτικά προϊόντα από όλο τον κόσμο και πωλούν σε όλες τις χώρες. Αυτές οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να εξάγουν το βαμβάκι σε οποιαδήποτε καταναλώτρια χώρα ανάλογα με τις συνθήκες.
- Τα χρόνια της κρίσης στη χώρα μας επήλθε μια μεγάλη συγκεντροποίηση στις εξαγωγές βαμβακιού. Κυρίως λόγω της έλλειψης ρευστότητας οι εκκοκκιστικές επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες και να μπορούν να εμπορεύονται με τους όρους που θέλουν το βαμβάκι τους είναι 4-5. Οι υπόλοιπες αναγκαστικά πωλούν σε αυτές τα προϊόντα τους. Οι 4-5 αυτές επιχειρήσεις είναι αυτές που συνεργάζονται με τους εμπορικούς οίκους, αλλά και έχουν τις διεθνείς επαφές ώστε να έχουν τις πιο ασφαλείς εμπορικές συναλλαγές.
- Πολλοί πιστεύουν ότι τα τουρκικά κλωστήρια αντιμετωπίζουν τώρα πρόβλημα να αγοράσουν βαμβάκι γιατί με την υποτίμηση της λίρας έγινε πολύ ακριβό. Αυτό δεν ισχύει διότι η μεγάλη πλειοψηφία των τουρκικών κλωστηρίων εξάγει τα προϊόντα της και επειδή οι εξαγωγές πληρώνονται σε σκληρό νόμισμα, είναι μάλλον κερδισμένη από την υποτίμηση. Πρόβλημα αντιμετωπίζει μόνο το μικρό κομμάτι που απευθύνεται στην τουρκική αγορά. Το κομμάτι αυτό είναι αναγκασμένο να αγοράσει τουρκικό βαμβάκι.
- Ένα τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Τουρκία είναι ότι πολλές επιχειρήσεις τους έχουν δανειστεί σε ξένο νόμισμα και με την υποτίμηση αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην αποπληρωμή των δανείων τους. Ενώ έχουμε ακούσει για τα προβλήματα διαφόρων επιχειρήσεων από τα τρόφιμα για παράδειγμα, δεν ξέρουμε ακόμη τι γίνεται με τις επιχειρήσεις της κλωστοϋφαντουργίας. Το σίγουρο όμως είναι ότι όλοι οι έμποροι είναι πολύ επιφυλακτικοί στο να κλείσουν νέες δουλειές.
- Όταν ξέσπασε ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας, η Κίνα επέβαλε μεγάλους δασμούς στο αμερικανικό βαμβάκι. Με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας βαμβακιού και η Κίνα ο μεγαλύτερος καταναλωτής, θεωρήσαμε ότι θα έχουμε μια στροφή στο διεθνές εμπόριο με τις ΗΠΑ να μπαίνουν πιο επιθετικά σε χώρες όπως η Τουρκία και η Ελλάδα αναγκαστικά να στρέφεται περισσότερο στην Άπω Ανατολή. Αυτό θα δημιουργούσε κατ΄ αρχάς κάποια προβλήματα γιατί ενώ οι Τούρκοι είναι εξοικειωμένοι με το ελληνικό βαμβάκι στην Κίνα ενδεχομένως να είναι πιο επιφυλακτικοί. Μέσα σε λίγες εβδομάδες όμως η εικόνα άλλαξε πάλι. Δεν ακούστηκε ακόμη κάτι για δασμούς της Τουρκίας στο αμερικανικό βαμβάκι (όπως πχ στο ρύζι), αλλά αν η ένταση κλιμακωθεί, είναι πολύ πιθανόν. Σε μια τέτοια περίπτωση το ελληνικό βαμβάκι, λόγω γειτνίασης και φθηνού μεταφορικού κόστους, θα έχει πολύ καλές ευκαιρίες στην τουρκική αγορά.
- Είμαστε λοιπόν αισιόδοξοι; Στην πραγματικότητα είμαστε συγκρατημένοι. Και αυτό γιατί τα γεωπολιτικά παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στη ζήτηση και άρα στις τιμές. Αν οι συνεχόμενες κρίσεις ενταθούν ή δεν διευθετηθούν γρήγορα, τότε θα έχουμε μείωση της παγκόσμιας ανάπτυξής. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι πρώτοι βιομηχανικοί κλάδοι που πλήττονται είναι η αυτοκινητοβιομηχανία και η κλωστοϋφαντουργία. Ένας οργανισμός να βγει και να πει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη δεν θα είναι 4% αλλά 3% τότε η εικόνα στο βαμβάκι θα αλλάξει ριζικά. Ήδη αρκετοί αναλυτές αμφισβητούν ότι η παγκόσμια κατανάλωση θα είναι φέτος ρεκόρ όλων των εποχών με 127 εκατομμύρια μπάλες, όπως προβλέπονταν μόλις πριν μια εβδομάδα.
Ας ελπίσουμε ότι όλα αυτά δεν θα συμβούν και μέσα στις επόμενες λίγες εβδομάδες τα προβλήματα αυτά θα λυθούν. Το χρηματιστήριο βάμβακος σε μια τέτοια περίπτωση είναι πολύ πιθανόν να κινηθεί και πάλι προς τα επάνω. Στο διάγραμμα φαίνεται τι συνέβη τις τελευταίες εβδομάδες. Ενώ είχαμε τιμές που είχαμε πολλά χρόνια να δούμε, εμφανίστηκαν δύο κύματα πτώσης. Ένα όταν οξύνθηκε η διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας και ένα με την υποτίμηση της τουρκικής λίρας.
Περισσότερα άρθρα από τη σειρά "Με τη ματιά του εκκοκκιστή" μπορείτε να βρείτε εδώ.