γράφει η Έλλη Τσιφόρου
Η ευφυής γεωργία (ή Γεωργία 4.0) αποτελεί την πλέον πρόσφατη επανάσταση στον χώρο της γεωργίας. Πρόκειται για συνδυασμό επιστημονικής έρευνας και γνώσης, δεδομένων και πρακτικής εμπειρίας, με σκοπό την υποστήριξη των παραγωγών στη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με τη διαχείριση της παραγωγής τους.
Η λήψη των σωστών αποφάσεων σε κάθε δεδομένη στιγμή οδηγεί στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης της παραγωγής, με αποτέλεσμα τη βελτίωσή της ποιοτικά και ποσοτικά, τη μείωση του κόστους παραγωγής (μέσω της ακριβούς εφαρμογής εισροών στο χωράφι) και τη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και στο κλίμα.
Με αυτόν τον τρόπο, μέσω της ευφυούς γεωργίας, ο παραγωγός βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων του, τους προσδίδει προστιθέμενη αξία και βλέπει σημαντική αύξηση του εισοδήματός του.
Από την πλευρά της, η ΕΕ δείχνει έμπρακτα την υποστήριξή της μέσω της χρηματοδότησης έργων που έχουν ως αντικείμενο την ανάπτυξη και την εφαρμογή υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας, στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων.
Παράλληλα, η ευφυής γεωργία έχει τεθεί ως πολιτική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της πρόσφατης ανακοίνωσης «Το μέλλον των τροφίμων και της γεωργίας», που αφορά την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής μετά το 2020, καθώς θεωρείται καταλύτης για την επιτυχή αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων του ευρωπαϊκού γεωργικού τομέα.
Πώς εφαρμόζεται η ευφυής γεωργία στην ΕΕ σήμερα
Η ευφυής γεωργία υλοποιείται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικές χώρες της ΕΕ, καθώς οι δομικές διαφορές του αγροτικού τομέα της κάθε χώρας μεταφράζονται σε διαφορετικές προσεγγίσεις τεχνικές, επιχειρησιακές και επιχειρηματικές σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας. Ωστόσο, οι διαφοροποιημένες αυτές προσεγγίσεις κινούνται, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, γύρω από έναν κοινό στενό πυρήνα χαρακτηριστικών:
- Παρέχουν ένα σύστημα υποστήριξης λήψης αποφάσεων με τελικούς χρήστες είτε τους παραγωγούς είτε τους γεωργικούς συμβούλους τους.
- Βρίσκουν εφαρμογή στις ίδιες ομάδες καλλιεργειών (όπως σιτηρά, αμπέλι, αροτραίες κ.λπ.), με εξειδίκευση ανάλογα με την οικονομική σημασία των καλλιεργειών για κάθε χώρα.
- Υποστηρίζουν τις βασικές καλλιεργητικές εργασίες (άρδευση, λίπανση και φυτοπροστασία).
- Αξιοποιούν τους ίδιους τύπους δεδομένων (δεδομένα τηλεπισκόπησης, αισθητήρων και αγροτικής εκμετάλλευσης) και υποστηρίζουν εισαγωγή δεδομένων από διαδικτυακές εφαρμογές, αλλά και εφαρμογές έξυπνων κινητών τηλεφώνων.
- Αποσκοπούν σε πολλαπλά οφέλη, όπως το οικονομικό όφελος για τον παραγωγό, βελτιωμένη ποιότητα τροφίμων για τους καταναλωτές, μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της γεωργίας και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων στην παγκόσμια αγορά.
Η Ευφυής Γεωργία στην Γερμανία
Στη Γερμανία, λιγότερο από το 1% του πληθυσμού ασχολείται με τη γεωργία, η οποία συνεισφέρει το 1,5% του ΑΕΠ της χώρας. Η προσέγγιση της ευφυούς γεωργίας στη Γερμανία βασίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό στην τεχνολογία. Σε αυτό συνεισφέρει και το υψηλό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων των παραγωγών και των συμβούλων τους, οι οποίοι έχουν πολύ καλή γνώση Η/Υ και των εφαρμογών για έξυπνα κινητά τηλέφωνα. H πλατφόρμα 365FarmNet υποστηρίζει σημαντικά και τους κτηνοτρόφους μέσω των αντίστοιχων υπηρεσιών για διαχείριση βοοειδών και χοίρων.
https://www.youtube.com/watch?v=0xKvG3JYbPI
Οι υπηρεσίες βρίσκουν εμπορική εφαρμογή μετά από μία περίοδο περίπου τεσσάρων ετών πιλοτικής εφαρμογής και παρέχονται με τη μορφή λογισμικού, του οποίου η βασική έκδοση παρέχεται δωρεάν, ενώ επιπλέον δυνατότητες παρέχονται μέσω συνδρομητικού μοντέλου. Το λογισμικό χαρακτηρίζεται από την απλότητα και την ευχρηστία, καθώς απευθύνεται κυρίως σε αγρότες.
Η προσέγγιση της 365FarmNet βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη συνεργασία, τόσο σε επίπεδο παραγωγών με την υποστήριξη Ομάδων Παραγωγών, καθώς η εταιρεία θέλει να προσεγγίσει όλους τους παραγωγούς, ανεξαρτήτως μεγέθους εκμετάλλευσης όσο και σε επίπεδο εφαρμογών. H διαφοροποίηση με τις άλλες προσεγγίσεις εστιάζει στο ότι η παρεχόμενη λύση λειτουργεί ως πλατφόρμα, στην οποία μπορούν τρίτοι (ως πιστοποιημένοι συνεργάτες) να «κουμπώσουν» τις δικές τους υπηρεσίες και εφαρμογές.
Η Ευφυής Γεωργία στην Ιταλία
Στην Ιταλία, με τη γεωργία ασχολείται το 3,5% του πληθυσμού, η οποία συνεισφέρει το 2,6% του ΑΕΠ της χώρας. Όπως και η Ελλάδα, χαρακτηρίζεται από κατακερματισμένο κλήρο, καθώς το 59% περίπου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων έχει μέγεθος μικρότερο από 50 στρέμματα.
Η Horta Srl. ξεκίνησε από το Πανεπιστήμιο της Piacenza, ως προσπάθεια μεταφοράς ερευνητικών γνώσεων, τεχνογνωσίας και αποτελεσμάτων στην πράξη, τόσο σε παραγωγούς όσο και στη βιομηχανία τροφίμων. Αποσκοπεί στην παροχή ψηφιακών εργαλείων, αλλά και συμβουλών στους καλλιεργητές.
Η Horta Srl. διαθέτει εμπορικά τις υπηρεσίες της στην Ιταλία από το 2009, μετά από περίπου τρία χρόνια πιλοτικής εφαρμογής. Οι υπηρεσίες στοχεύουν στους παραγωγούς ή τους γεωργικούς συμβούλους τους, οι οποίοι λαμβάνουν αποφάσεις βασισμένοι στις πληροφορίες που παρέχουν οι υπηρεσίες. Η απλή προσέγγιση που χρησιμοποιεί η Horta είναι φιλική προς τον χρήστη, με αποτέλεσμα να μην απαιτείται επιπλέον εκπαίδευση στη χρήση των υπηρεσιών, εκτός της αρχικής επίδειξης: ένας χρήστης της εφαρμογής της μπορεί να δει άμεσα τις ανάγκες της σε λίπανση και φυτοπροστασία για την τρέχουσα στιγμή που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο φαινολογικό στάδιο. Οι υπηρεσίες της εξειδικεύονται για μεγάλο αριθμό καλλιεργειών που χαρακτηρίζουν την ιταλική γεωργική παραγωγή, όπως σκληρό και μαλακό σιτάρι, αμπέλι, ντομάτες και πατάτες.
https://www.youtube.com/watch?v=LdJcL39vrck
Μεταξύ των υπηρεσιών που προσφέρει η Horta στους πελάτες της συγκαταλέγονται και η εξαγωγή δεικτών αειφορίας των εκμεταλλεύσεων, που αφορούν τόσο τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις όσο και την αλυσίδα αξίας των τροφίμων γενικότερα.
Μεγάλο μέρος του πελατολογίου της Horta προέρχεται από τη βιομηχανία, όπως η Barilla, η Mutti και η Peroni, η οποία επιζητά σταθερά υψηλή ποιότητα προϊόντων, με σκοπό την παραγωγή υψηλής ποιότητας ζυμαρικών, σάλτσας ντομάτας και μπύρας, αντίστοιχα. Στην περίπτωση της Barilla, σε διάστημα πέντε ετών συνεργασίας, καλύπτονται περισσότερα από 500.000 στρέμματα σιτηρών που παράγουν περισσότερους από 246.000 τόνους σιτηρών.Αυτή η προσέγγιση που βασίζεται στη βιομηχανία οδηγεί σε υψηλά ποσοστά παραγωγών που καλύπτονται μέσω συμβολαιακής γεωργίας.
Μέρος της χρηματοδότησης της Horta προέρχεται από τους χρήστες των υπηρεσιών (σε συνδρομητική βάση), ενώ η έρευνα και η ανάπτυξη χρηματοδοτούνται και μέσω έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ.
Η Ευφυής Γεωργία στην Γαλλία
Στη Γαλλία, με τη γεωργία ασχολείται το 1,4% του πληθυσμού και η γεωργία συνεισφέρει το 2,8% του ΑΕΠ της χώρας. Η Γαλλία, έχοντας ένα παραδοσιακά ισχυρό οικοσύστημα αγροτικών συνεταιρισμών βασίζει την προσέγγισή της στους συνεταιρισμούς και όχι στους μεμονωμένους παραγωγούς.
Η InVivo είναι o μεγαλύτερος Όμιλος Αγροτικών Συνεταιρισμών της Γαλλίας που αριθμεί 216 μέλη, απασχολεί 8.200 υπαλλήλους, έχει ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξης των 5,7 δισ. και εμπορική παρουσία σε 29 χώρες παγκοσμίως. Παρότι παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στους αγρότες τα τελευταία 25 χρόνια, μόλις το 2017 ξεκίνησε τη διάθεση υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας. Η παροχή υπηρεσιών γίνεται μέσω θυγατρικών εταιρειών, όπως η SMAG, η οποία σχεδιάζει και παρέχει λογισμικό σχετικό με την παραγωγή, την κερδοφορία και τη διαχείριση του αγροκτήματος και η beApi, που εστιάζει στη γεωργία ακριβείας.
Όπως και την περίπτωση της 365FarmNet, η InVivo παρέχει υπηρεσίες και για κτηνοτρόφους, σε συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες του χώρου. Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας της InVivo χρησιμοποιούνται από 30 συνεταιρισμούς μέχρι σήμερα, αριθμός που συνεχώς αυξάνεται. Η χρήση των υπηρεσιών αυτών απαιτεί εκπαίδευση των τελικών χρηστών, η οποία πραγματοποιείται εξ αποστάσεως μέσω κατάλληλης ψηφιακής πλατφόρμας.
Οι υπηρεσίες δοκιμάζονται σε πειραματικά αγροτεμάχια, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά τους κάτω από πραγματικές συνθήκες. Η χρηματοδότηση για την ανάπτυξη των υπηρεσιών προέρχεται από ιδίους πόρους της InVivo, ενώ οι χρήστες πληρώνουν για τις παρεχόμενες υπηρεσίες με τη μορφή συνδρομής.
Πηγή: ypaithros.gr