Στην Ελλάδα, το 89% των παραγωγών θεωρεί τις απώλειες κατά τη συγκομιδή μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην παραγωγή, ενώ το 61% θεωρεί ως τη μεγαλύτερη πρόκληση τη μείωση της χρήσης του νερού άρδευσης. Αντίστοιχα, το ποσοστό αυτό στη Σερβία φτάνει το 74%. Τα παραπάνω νούμερα, που καταγράφηκαν μετά από έρευνα του δικτύου καινοτομίας Smart-Akis σε επτά διαφορετικές χώρες, αποδεικνύουν τις μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο αγροτικός τομέας σε αντίθεση με το μικρό ποσοστό υιοθέτησης και μετάδοσης των νέων τεχνολογιών, που προορίζονται ως λύση στις παραπάνω προκλήσεις.
Για τους λόγους αυτούς, το δίκτυο καινοτομίας Smart-Akis κατέγραψε τους κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες που εμποδίζουν τους αγρότες από την υιοθέτηση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας. Η πρώτη και απογοητευτική διαπίστωση της έρευνας ήταν πως το 51%-63% των συμμετεχόντων απάντησε πως δεν είναι σίγουροι αν οι τεχνολογίες ευφυούς γεωργίας μπορούν να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις στην καλλιέργειά τους. Παρ’ όλα αυτά, φαίνονται πρόθυμοι να δεχτούν συμβουλές, καθώς το 70% ζήτησε πληροφορίες για τις νέες αυτές τεχνολογίες. Οι τρεις βασικές πηγές πληροφόρησης στις οποίες στρέφονται οι αγρότες είναι οι σύμβουλοι, οι άλλοι αγρότες και οι εταιρείες αγροτεχνολογίας.
Οι διαφορές που παρουσιάστηκαν μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών σχετίζονται με τη μηχανοποίηση και τον τεχνολογικό προσανατολισμό ανάλογα με τις δομές κάθε καλλιέργειας και χώρας, την αγροτική εκπαίδευση και τα δίκτυα καινοτομίας, καθώς και τα δίκτυα μεταξύ των αγροτών για την ανταλλαγή πληροφοριών.
Δημογραφικοί παράγοντες και οικονομικοί παράγοντες
Οι δύο κρίσιμοι παράγοντες που ευθύνονται για την καθυστέρηση των νέων τεχνολογιών και στις επτά διαφορετικές χώρες που εξετάστηκαν ήταν η ηλικία και η εκπαίδευση. Όσον αφορά την εκπαίδευση, στη Βόρεια Ευρώπη υπάρχει η αντίληψη πως η περαιτέρω εκπαίδευση σε θέματα ευφυούς γεωργίας έχει ως αποτέλεσμα τη θετική στάση των αγροτών. Αντίθετα, στη Νότια Ευρώπη παρατηρείται η έλλειψη γενικής εκπαίδευσης που εμποδίζει τις διαδικασίες υιοθέτησης. Ωστόσο, σε όλες τις χώρες καταγράφηκε πως οι πληροφορίες που δέχονται οι αγρότες για τις νέες τεχνολογίες είναι ανεπαρκείς και πως η πληροφόρηση αυτή θα ήθελαν να έρχεται, κατά κύριο λόγο, από τους άλλους αγρότες και τους δημόσιους φορείς συμβουλευτικής. Ως ανασταλτικός οικονομικός παράγοντας θεωρήθηκε το μικρό μέγεθος της εκμετάλλευσης λόγω της αδυναμίας επενδύσεων. Εντούτοις, παρατηρήθηκε πως οι αγρότες που ήταν μέλη συνεταιρισμών, παρά το μικρό μέγεθος της εκμετάλλευσής τους, είχαν πρόσβαση σε τεχνολογίες γεωργίας ακριβείας.
Πολιτικοί παράγοντες
Η ΚΑΠ παίζει μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη και στην υιοθέτηση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας. Σε όλες τις χώρες, καταγράφηκε η ανάγκη ύπαρξης κανονισμών που θα κατευθύνουν τους αγρότες στην εφαρμογή της καινοτομίας. Πολλοί ήταν εκείνοι που υποστήριξαν πως η ΚΑΠ τη δεδομένη στιγμή εγείρει τα αντίθετα αποτελέσματα εξαιτίας των κανονισμών και της κατεύθυνσης των επιδοτήσεων.
Για παράδειγμα, σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία καταγράφηκε πως οι επιδοτήσεις δεν κατευθύνονται στην αναβάθμιση και την τεχνολογική ανάπτυξη του αγροτικού τομέα, αλλά στην αντιμετώπιση των καθημερινών αγροτικών προβλημάτων των παραγωγών λόγω του χαμηλού εισοδήματος.
Κοινωνικοί παράγοντες
Στην έκθεση καταγράφηκε πως οι αγρότες δεν έχουν αντιληφθεί τις επιπτώσεις των αγροτικών εργασιών στο περιβάλλον, ώστε να υιοθετήσουν τεχνολογίες που θα μειώσουν τα προβλήματα. Αξίζει να σημειωθεί πως οι αγρότες στη Βόρεια Ευρώπη είναι περισσότερο συνειδητοποιημένοι για τις επιπτώσεις αυτές σε σχέση με τους αγρότες της Νότιας Ευρώπης.
Το μέλλον του αγροτικού τομέα
Οι συμμετέχοντες και οι ειδικοί της έκθεσης αναφέρουν πως, παρά τα εμπόδια και τους ανασταλτικούς παράγοντες που υπάρχουν, ο αγροτικός τομέας κατευθύνεται με αργά βήματα στην εφαρμογή της τεχνολογίας. Ωστόσο, πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν πως χωρίς εκπαίδευση και τις κατάλληλες γνώσεις δεν θα μπορέσει να υπάρξει η σωστή εφαρμογή.
Πηγή: ypaithros.gr