Πανάγος Γιάννης
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική είναι ένα «εργαλείο» που επιδρά καταλυτικά στη διαµόρφωση των δοµών της αγροτικής παραγωγής σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην Ελλάδα, ενώ το επίπεδο των κοινοτικών πόρων που έχουν διατεθεί µέτά το 1980 µέσω της ΚΑΠ, προσεγγίζει τα 120 δισ. ευρώ, η δοµή των αγροτικών εκµεταλλεύσεων παραµένει προβληµατική.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική µετράει ήδη 5 µεγάλες µεταρρυθµίσεις και συνεχίζει να αναζητά το βηµατισµό της. Η τελευταία αναθεώρηση έδωσε τη δυνατότητα πρόσβασης στο σύστηµα των άµεσων ενισχύσεων όλων των παραγωγικών γαιών και βοσκοτόπων.
Στην Ελλάδα η µετάβαση υπήρξε κατά κάποιο τρόπο διστακτική.
Πρώτον, παρέτεινε τεχνηέντως τη ζωή των ιστορικών δικαιωµάτων
∆εύτερον, δεν αξιοποίησε επαρκώς τα διαθέσιµα βοσκοτόπια
Τρίτον, απογοήτευσε τους νεοεισερχόµενους στο σύστηµα ενισχύσεων
Σήµερα η Ελλάδα βρίσκεται αντιµέτωπη µε δύο προκλήσεις:
α) Να επιταχύνει άµεσα, δηλαδή από το 2019, την εξίσωση των δικαιωµάτων ενιαίας ενίσχυσης.
β) Να προετοιµάσει ένα πραγµατικό Σχέδιο ∆ράσης, ευθυγραµµισµένο µε την ΚΑΠ της νέας εποχής.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ζυµώσεις που γίνονται είναι σε δύο κατευθύνσεις:
α) Να ανακατανεµηθούν οι πόροι, καθώς η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. σηµαίνει µείωση της χρηµατοδότησης.
β) Να θεσµοθετηθεί η «απόδοση» ως κριτήριο για την κατοχύρωση των ενισχύσεων.
Τον τελευταίο καιρό δείχνει να κερδίζει έδαφος το σενάριο που θέλει τους Ευρωπαίους να αποφεύγουν µια εκ βάθρων µεταρρύθµιση της ΚΑΠ για τη νέα προγραµµατική περίοδο 2020-2025. Αυτό στο οποίο µάλλον θα επιµείνουν, είναι η θέσπιση κριτηρίων µέτρησης της αποδοτικότητας, αρχής γενοµένης απ’ αυτό το διάστηµα. Έτσι, η µεγάλη αναθεώρηση αναµένεται να έρθει µετά το 2025. Τότε, εκτός του ότι τα χρήµατα θα είναι πολύ λιγότερα, ο πρώτος Πυλώνας, δηλαδή οι άµεσες ενισχύσεις, θα µοιάζουν όλο και πιο πολύ µ’ αυτές των διαρθρωτικών προγραµµάτων.
Αυτό σηµαίνει ότι για να εισπράττεις επιδοτήσεις θα πρέπει πρώτα να πείθεις για την αποτελεσµατική διάθεση των πόρων που έλαβες την προηγούµενη περίοδο.
Είναι προφανές ότι αυτή η ΚΑΠ δεν θα έχει καµιά σχέση µε τις άλλες.
Γιάννης Πανάγος