Μαρία Αμπατζή

Την Τετάρτη 5/10 σ’ ένα βαμβακοχώραφο στο Νέο Σιδηροχώρι Ροδόπης φιλοξενήθηκε μια εντυπωσιακή συνάμα διαφορετική επίδειξη μόδας. Η συλλογή #tovamvaki, υπογεγραμμένη από τις designers της Athos Pallas, Μαρία Παμπόρη και Αλεξάνδρα Μπάτζιου, άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στον κόσμο της μόδας παρέχοντας ιχνηλασιμότητα στον καταναλωτή. Ενωμένη η αλυσίδα αξίας του βαμβακιού παρουσίασε την Τρίτη στην Αλεξανδρούπολη την υπερσύχρονη πλατφόρμα blockchain της BASF Agricultural Solutions που επιτρέπει την ιχνηλάτηση βαμβακιού, παραγόμενου με βιώσιμο τρόπο. Είναι μια ισχυρή «αλυσίδα» συνεργατών, από τον Σπόρο στο Ρούχο που πέρασε τα γεωγραφικά όρια της Ελλάδας, στη λογική «όσο μεγαλώνει τόσο δυναμώνει».   

Συμμέτοχοι της πλατφόρμας μια μεγάλη ομάδα της BASF, πέντε Κομοτηναίοι παραγωγοί που δούλεψαν με τα πρωτόκολλα της προγράμματος Certified Sustainable FiberMax (CSF), για παραγωγή βαμβακιού με βιώσιμες γεωργικές πρακτικές. Οι Θόδωρος Λεφής, Βασίλης Χάϊδος, Γιάννης Μισαηλίδης, Δήμος Λύκογλου και Βασίλης Τομζάς συνεργάζονται με τα Θρακικά Εκκοκκιστήρια που συνεργάζονται με τα Κλωστήρια Θράκης. Το νήμα γίνεται ύφασμα, κόβεται, ράβεται, γίνεται ρούχο. Οι ποικιλίες της BASF δημιουργούν το καλύτερο ποιοτικό προϊόν στην ελληνική αγορά.   

Η πρωτοβουλία της BASF από τον Σπόρο στο Ρούχο επιτρέπει στη βιομηχανία της μόδας να εξασφαλίσει τα στοιχεία για την ιχνηλάτηση και την εγγύηση προέλευσης του βαμβακιού, μέσα από την πλατφόρμα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες μίας από τις πιο περίπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού.

Δηλώσεις στην ΥΧ 

O Abhijeet Sharma είναι σε διεθνές επίπεδο υπεύθυνος δημιουργίας ψηφιακών εργαλείων στη BASF και συμβάλλει στο να καλλιεργήσουν οι παραγωγοί αποδοτικότερα, να προετοιμαστούν καλύτερα για τα καιρικά φαινόμενα και να διαχειριστούν την καλλιέργεια με γνώμονα την αειφορία. Εξηγώντας τον ρόλο της τεχνολογίας στην επιλογή του κατάλληλου σπόρου αναφέρει. «Η τεχνολογία διαδραματίζει έναν καθοριστικό ρόλο σε όλη τη διαδικασία με σκοπό να βοηθήσει τον καταναλωτή να γνωρίσει όλη την αλυσίδα παραγωγής του υφάσματος από την αρχή μέχρι το τέλος». Για να διαμορφωθεί η τεχνολογία Blockchain Hyperledge χρειάστηκε τουλάχιστον ένας χρόνος. Το πρώτο σκέλος αφορούσε στην εξεύρεση της κατάλληλης για τους παραγωγούς τεχνολογίας. «Έπρεπε να φιλτράρουμε διάφορες τεχνολογίες μέχρι να καταλήξουμε στην καλύτερη για την κάλυψη των αναγκών τους». Το δεύτερο σκέλος αφορούσε στη συνεργασία με την Bext 360, εταιρεία  παροχής του κατάλληλου λογισμικού για την καταγραφή της βιωσιμότητας σε αλυσίδες εφοδιασμού. «Βρήκαμε την εταιρία και θέσαμε τα θεμέλια της συνεργασίας μας».

Δηλώνει ικανοποιημένος ότι κατέκτησαν το επιθυμητό αποτέλεσμα.  «Ο χρόνος που αφιερώσαμε για την επιλογή της τεχνολογίας απέδωσε γιατί η συγκεκριμένη blockchain σε αντίθεση με άλλες έχει μηδενικές εκπομπές». Η ιχνηλασιμότητα και η διαφάνεια βρίσκονται πλέον στα χέρια του τελικού καταναλωτή, ο οποίος με τη χρήση ψηφιοποιημένης τεχνολογίας παρακολουθεί κάθε βήμα κατά μήκος της αλυσίδας αξίας.

Σε ερώτηση για το πόσο η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την επιλογή της κάθε τεχνολογίας, απαντά. «Η τεχνολογία ενώνει όλους τους ανθρώπους, ειδικά αυτούς που βρίσκονται κοντά στη γη, τους παραγωγούς. Είναι πολύ σημαντικό ο παραγωγός ο οποίος θα επιλέξει  να χρησιμοποιήσει μια τεχνολογία που θα προσφέρει  σε ένα αειφόρο μέλλον να καρπωθεί την υπεραξία, στην οποία συμμετέχει».

Ο Θανάσης Τσούτσας, υπεύθυνος του Τμήματος Σπόρων της BASF, χαρακτηρίζεται ο «πατέρας» του σχεδίου που ξεκίνησε επτά χρόνια πριν. «Εστιάσαμε στην ποιότητα του βαμβακιού, θέλοντας να αναδείξουμε την ποιότητα των ποικιλιών FiberMax στην ελληνική αγορά. Ήρθε η αναγνωρισιμότητα που περιμέναμε στην ελληνική αγορά και σε επίπεδο εκκόκκκισης. Με τη συγκεκριμένη εκδήλωση αναδεικνύουμε την αξία του παραγόμενου στην Ελλάδα προϊόντος από άποψη ποιότητας και από την πλευρά των βιώσιμων γεωργικών πρακτικών. Στοχεύουμε και στα brands εκτός ελληνικών συνόρων που αγοράζουν πρώτη ύλη από την Ελλάδα». Δηλώνει περήφανος γιατί ο παραγωγός λαμβάνει bonus για το ποιοτικό βαμβάκι που παραδίδει. Τονίζει πως είναι δύσκολη η διαδρομή μέχρι να φτάσουμε στα brands, λόγω των πολλών ενδιάμεσων σταδίων. «Απαιτείται μεγάλος συντονισμός, καλές επαφές και διάλογος μεταξύ ανθρώπων που διαμορφώνουν την παραγωγική αλυσίδα και μέχρι τώρα ούτε καν γνωρίζονταν».

Μιλώντας για κλαδική προσπάθεια στο βαμβάκι, ο κ. Τσούτσας εξηγεί πως η BASF λειτούργησε ως καταλύτης μεταξύ παραγωγού και βιομηχανίας, ενώ συνέδραμε και η Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος. Στόχος της εταιρίας είναι η επιτυχία της πλατφόρμας blockchain. «Ενώνονται δυο κύκλοι: ο κύκλος παραγωγής στο χωράφι  με τον κύκλο του τελικού προϊόντος, τους οποίους ως BASF προσπαθούμε να γεφυρώσουμε».

Η Δρ. Μαριάννα Βρεττού – Σούλτες, διευθύντρια μάρκετινγκ της BASF Ελλάς, σχολιάζει ότι η BΑSF επενδύει στο βαμβάκι γιατί το βαμβάκι είναι πολύ σημαντική καλλιέργεια στην Ελλάδα, με παρόν, παρελθόν και μέλλον. «Το κλίμα αλλάζει, έρχονται καινούριες ασθένειες, εχθροί, ζιζάνια. Τίθεται το θέμα της ανθεκτικότητας των ζιζανίων, οπότε είναι σημαντικό να υπάρχουν καινούρια φάρμακα ώστε ο παραγωγός να μπορεί να καλλιεργήσει αποδοτικά και οικονομικά». Εξηγεί πως είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του σπόρου τονίζοντας τη μεγάλη ιστορία της εταιρίας στη φυτοπροστασία. «Από το 2018 προστέθηκε ο σπόρος βαμβακιού, φέρνουμε νέες ποικιλίες που ταιριάζουν όλο και καλύτερα στα ελληνικά δεδομένα καλύπτοντας τις ανάγκες του Έλληνα παραγωγού, σε επίπεδο αποδόσεων και ποιότητας». Τονίζει πως είναι σημαντικό να παράγουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και προσθέτει ότι προσφέρουν διαρκώς νέα προϊόντα στον σπόρο και τη φυτοπροστασία. «Η έρευνα και η ανάπτυξη στη Γερμανία προσφέρουν καινούρια δραστικά ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου όλο το νομοθετικό πλαίσιο των εγκρίσεων αυστηροποιήθηκε». 

Πρόγραμμα e3 στην Αμερική

Αποδεικνύοντας το ενδιαφέρον της εταιρίας για το βαμβάκι, η κ. Βρεττού μεταφέρει στην ΥΧ ότι στην Αμερική εκπονείται το πρόγραμμα e3 που  είναι ανάλογο του προγράμματος CSF. «Η BASF επενδύσει στην πλατφόρμα blockchain που λανσάρουμε στην Ελλάδα ώστε να αποκτήσει όλο και περισσότερους εταίρους, φίρμες και brands που συμμετέχουν στο να φτάνει ένα ποιοτικότερο βαμβάκι στον τελικό καταναλωτή που γνωρίζει πώς ακριβώς παρήχθη το ρούχο που φοράει».

Από τη γη

Ο Θόδωρος Λεφής ανήκει σε οικογένεια που καλλιεργεί επί τρεις γενιές βαμβάκι και είναι συγκινημένος για τη συμβολή του στο τελικό προϊόν, το ένδυμα. «Ήρθαν πολλοί επισκέπτες στην επίδειξη μόδας. Θέλουμε να δείξουμε την όλη διαδικασία για την παραγωγή βαμβακιού και με το blockchain επιδιώκουμε την προστιθέμενη αξία».

Ο Βασίλης Χάϊδος επέλεξε το 2012 να καλλιεργήσει βαμβάκι παρόλο που δεν προέρχεται από αγροτική οικογένεια. «Οι πέντε παραγωγοί διαπιστώσαμε ότι μπορούσαμε να διαμορφώσουμε μια ομάδα και να εκκοκκίσουμε βαμβάκι που έχει προστιθέμενη αξία».

Την όγδοη χρονιά διανύει η συνεργασία της BASF με τα Θρακικά Εκκοκκιστήρια στο πρόγραμμα CSF. Ο διευθύνων σύμβουλος  στα Θρακικά, Ηλίας Κουρούδης  σημειώνει ότι με το πρόγραμμα δόθηκε υπεραξία στο εκκοκκισμένο προϊόν, γι’ αυτό αγκαλιάστηκε από τους τοπικούς παραγωγούς που ολοένα αυξάνονται. «Το project blockchain είναι πρωτοπόρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γνωρίζοντας ότι το δυνατό μας σημείο είναι οι πωλήσεις ακολουθήσαμε μια διαφορετική πορεία στη διάθεση του εκκοκκισμένου προϊόντος σύμφωνα με τις απαιτήσεις των πελατών μας. Ζητήσαμε ποιοτικό βαμβάκι από τους παραγωγούς και πληρώσαμε την υπεραξία».

Χαρακτηρίζει δύσκολο τον δρόμο στην Ελλάδα, γιατί η δυναμικότητα των εκκοκκιστηρίων είναι πολύ μεγαλύτερη από την εγχώρια παραγωγή. «Ο δικός μας ανταγωνισμός γίνεται για να βρούμε την πρώτη ύλη, με συνέπεια η ποιότητα να έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Ήταν συνειδητή η επιλογή μας να κυνηγήσουμε την ποιότητα, να δώσουμε την υπεραξία στον παραγωγό». Χαρακτηρίζει καθοριστικό τον ρόλο των εκκοκκιστηρίων στην οργάνωση παρόμοιων ενεργειών, γιατί οι παραγωγοί διαθέτουν μικρές εκτάσεις.  

O Γιάννης Ακκάς, μέλος της διοίκησης στα Κλωστήρια Θράκης, εξηγεί ότι το πρόγραμμα CSF ξεκίνησε με ίνες βαμβακιού FiberMax. «Συνδέθηκε το βαμβάκι, η ιχνηλασιμότητα με το κλωστήριο και τα επόμενα στάδια της παραγωγής». Τονίζει ότι ο καταναλωτής μέσα από την πλατφόρμα γνωρίζει «πού και πώς έχει παραχθεί το βαμβάκι που χρησιμοποιήθηκε για να κατασκευαστεί το ρούχο που φοράει, ότι τηρήθηκαν όλες οι προδιαγραφές για την προστασία του περιβάλλοντος». Ενδέχεται ένα βαμβάκι που καλλιεργήθηκε στη Θράκη, εκκοκκίστηκε στα Θρακικά Εκκοκκιστήρια και πέρασε από τα Κλωστήρια Θράκης να κατασκευαστεί σε μια ευρωπαϊκή  χώρα και ο καταναλωτής να γνωρίζει όλα τα στάδια. «Μετά το κλωστήριο, ακολουθεί το πλεκτήριο, το βαφείο, η ραφή του ρούχου μέχρι να φτάσει στο ράφι». Σχολιάζοντας το ξεκίνημα του προγράμματος δηλώνει. «Είναι μια ευκαιρία ν’ αναδειχθεί το ελληνικό βαμβάκι που είναι πολύ καλής ποιότητας». Για το κατά πόσο μπορεί να «αναγεννηθεί» η ελληνική κλωστοϋφαντουργία, εξηγεί ότι το συγκεκριμένο στάδιο αφορά περισσότερο την ίνα. «Εάν αναπτυχθεί, θα προκύψει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την πλευρά των καταναλωτών και των πελατών μας, με συνέπεια να έχουμε περισσότερη δουλειά. Οι πελάτες των πελατών μας, ήτοι αυτοί που παράγουν τα γνωστά brands απευθύνονται σε όλον τον κόσμο».  

Απόλυτη ικανοποίηση από την επταετή προσπάθεια δηλώνει η Suzanne Barratt, διευθύντρια επικοινωνίας της BASF για τον σπόρο στην Ευρώπη. «Η βάση ήταν το πρόγραμμα αειφορίας CSF που υφίσταται επτά χρόνια.  Είναι συναρπαστική η συνεργασία όλων των εταίρων που βρίσκονται σε ακτίνα 250 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Κομοτηνή, γεγονός που επιτρέπει επιπλέον τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα κατά την κατασκευή βαμβακερών ενδυμάτων». Στην blockchain, πέντε Κομοτηναίοι παραγωγοί δημιούργησαν 5.000 μπάλες από πιστοποιημένο και παραγόμενο με βιώσιμες γεωργικές πρακτικές βαμβάκι.

Το CSF αριθμεί συνολικά 1.600 παραγωγούς. Δημιουργήθηκαν 55.000 μπάλες βαμβακιού.  Συμμετέχουν τρεις εκκοκκιστές (Θρακικά Εκκοκκιστήρια, ΒΙΟΛΑΡ, Μάρκου) και τα Κλωστήρια Θράκης.

Ένδυση – Μόδα- Βιωσιμότητα

Η ΜαρίαΚαραμπά, εκπρόσωπος της εξαγωγικής εταιρίας Athos Pallas, που έχει κύρια αγορά την Αγγλία. Η εταιρία είναι συνεργάτης της BASF και δημιούργησε ρούχα, από βαμβάκι παραγόμενο με βιώσιμες γεωργικές πρακτικές. Πελάτες τους είναι τα brands του εξωτερικού και ο κάθε πελάτης που αναζητά ένα όμορφο προϊόν. «Τους ενδιαφέρουν πλέον οι βιώσιμες πρακτικές, να ξέρουν από πού ήρθε το προϊόν και αν εκεί που τοποθετήθηκε ο εργαζόμενος έχει πληρωθεί».Την τελευταία 15ετία οι εταιρίες που συνεργάζονται βάζουν τον πήχη ψηλά στις συνθήκες δημιουργίας του ρούχου. Γνωρίζει ότι πολλοί καταναλωτές ενδιαφέρονται για τη βιωσιμότητα.

Η Γαλάτεια Λασκαράκη, διευθύντρια του Marie Claire Greece, απαντάει καταφατικά στην ερώτηση αν είμαστε εθισμένοι στη fast fashion. «Αναπτύξαμε ναρκισσισμό λόγω των social media, βαριόμαστε πολύ γρήγορα τα ρούχα και τις εμφανίσεις μας. Επιπλέον, το γεγονός ότι είναι πολύ οικονομική μάς έχει δημιουργήσει έναν μικροεθισμό. Γίνεται διαρκής ανεφοδιασμός των καταστημάτων από νέες συλλογές, ώστε ο καταναλωτής έχει την αίσθηση πως μόλις αγοράσει κάτι μετά από λίγο καιρό έχει παλιώσει και χρειάζεται κάτι καινούριο». Παρατηρεί ότι στο παρελθόν αγαπούσαμε και διατηρούσαμε τα ρούχα μας. Σχολιάζοντας τη συνύπαρξη της αλυσίδας, από τον σπόρο μέχρι το ρούχο και τον ρόλο των brands, μεταφέρει. «Αυτή είναι η πράξη στη θεωρία που ακούγεται επί χρόνια για βιώσιμη μόδα. Μπορούμε να έχουμε βιώσιμη μόδα με δυο τρόπους: ο ένας είναι ν’ αλλάξει η βιομηχανία, η οποία αλλάζει αργά και σταθερά με κάποια βήματα, όπως σήμερα. Έχουμε έναν σπόρο που δεν καταστρέφει το περιβάλλον, μία αλυσίδα παραγωγής που δίνει δουλειά σε ανθρώπους για να παραμείνουν στον τόπο τους κι ένα τελικό προϊόν που είναι πολύ καλό για το περιβάλλον αλλά και για μας τους ίδιους. Είναι φτιαγμένο από ηθικές συνθήκες εργασίας και ταυτόχρονα πολύ όμορφο».

Φωτογραφίες: www.fb.com/giannoulakisphotography - https://www.instagram.com/dimitris.giannoulakis.50/