Υπό τη σκιά της γενικευμένης αβεβαιότητας που ενισχύεται από αστάθμητους παράγοντες, όπως η κλιμάκωση της ρωσο-ουκρανικής κρίσης, η οποία προκαλεί νέους τριγμούς στην ήδη διαταραγμένη παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, καλούνται οι αγρότες να πάρουν τις αποφάσεις τους ενόψει των φετινών εαρινών σπορών.

Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, αλλά και οι «σκληροί δείκτες» που σχετίζονται με τα κόστη παραγωγής εκ των πραγμάτων αναγκάζουν τους αγρότες να υιοθετήσουν μια κατά βάση αμυντική λογική, στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται η προσπάθεια περιορισμού του ρίσκου. Μέσα σε αυτό το κλίμα και παρά το γεγονός ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «φθηνή» καλλιέργεια, το βαμβάκι φαίνεται ότι ξεκινά από πλεονεκτική θέση, φιγουράροντας ολοένα και πιο ψηλά στη λίστα με τις καλλιεργητικές επιλογές των παραγωγών.

Ο πρώτος και πλέον φανερός λόγος γι’ αυτό αφορά τις διεθνείς τιμές του προϊόντος που συνεχίζουν να βρίσκονται στα επίπεδα στα οποία έκλεισε η περσινή εκκοκκιστική σεζόν, φλερτάροντας ενίοτε και με υψηλότερα.

Ενδεικτικά, τα συμβόλαια του Μαρτίου, που βγαίνουν οσονούπω από το ταμπλό του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, έφτασαν πρόσφατα μέχρι τα 129 σεντς/λίμπρα, ενώ εκείνα του Δεκεμβρίου 2022, που αποτελούν και τον «οδηγό» για τη νέα σοδειά, κινούνται σταθερά πάνω από τα 100 σεντς.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ), Ευθύμιο Φωτεινό, παρά το υψηλό καλλιεργητικό κόστος σε ενέργεια και λίπανση, που πλήττει όλες τις αγροτικές παραγωγές, αυτά τα επίπεδα τιμής λειτουργούν ενθαρρυντικά για τους παραγωγούς, γεγονός που εκτιμάται ότι θα αποτυπωθεί σε μια μικρή τουλάχιστον αύξηση των στρεμμάτων, τα οποία πέρυσι ανήλθαν σε 2,623 εκατ.».

Σύνδεση φυσικής με χρηματιστηριακή αγορά

Πέρα από την τιμή αυτή καθαυτή, όμως, υπάρχουν και δύο επιπλέον παράγοντες που καθιστούν το βαμβάκι ιδιαίτερα ελκυστικό. Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εκκοκκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ), Αντώνης Σιάρκος, ο πρώτος εξ αυτών έχει να κάνει με τη σύνδεση της φυσικής αγοράς με τη χρηματιστηριακή μέσω των συμβολαίων προπώλησης, τα οποία δοκιμάστηκαν, έστω και για πρώτη φορά σε μεγάλη κλίμακα την περσινή χρονιά.

«Σε συνθήκες υψηλού κοστολογίου, όπως είναι αυτές που διαμορφώνονται φέτος, δίνεται η δυνατότητα στον παραγωγό να συμβολαιοποιήσει από τώρα, πριν δηλαδή ξεκινήσει την καλλιέργεια ένα κομμάτι της παραγωγής του και να κλειδώσει ένα μέρος των κερδών του. Και αυτή η δυνατότητα δεν είναι θεωρητική, αλλά πραγματική», τονίζει ο κ. Σιάρκος.

«Ακόμα κι αν με τον τρόπο που κινήθηκε η αγορά πέρυσι –και ο οποίος δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί– τα συμβόλαια προπωλήσεων δεν αποδείχθηκαν η πλέον αποδοτική επιλογή για τον παραγωγό, θεωρώ ότι παραμένουν επίκαιρα, ενδεχομένως και ακόμα περισσότερο σήμερα. Άλλωστε, ακόμα κι αν κλείσουμε μια τιμή σήμερα, πάλι θα ευχόμαστε να ανέβει», προσθέτει.

Εμπορευσιμότητα ίσον ρευστότητα

Το δεύτερο εξίσου σημαντικό πλεονέκτημα έχει να κάνει, σύμφωνα με τον ίδιο, με τη μεγάλη εμπορευσιμότητα του προϊόντος, η οποία μεταφράζεται σε άμεση ρευστότητα, κάτι που, όπως υπογραμμίζει, επιβεβαιώθηκε εμπράκτως και κατά την περσινή σεζόν: «Η γρήγορη διακίνηση του βάμβακος, λόγω και του εξαγωγικού του χαρακτήρα, επιτρέπει και εξίσου γρήγορες πληρωμές στους παραγωγούς, καλύπτοντας πολλές χρηματοδοτικές τους ανάγκες.

Χαρακτηριστικά, πέρυσι η συγκομιδή ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο και μέχρι τον Νοέμβριο είχε πληρωθεί περίπου το 80% του βαμβακιού. Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλά προϊόντα που συμβαίνει κάτι τέτοιο». «Αυτός ο συνδυασμός, λοιπόν, της ρευστότητας και της δυνατότητας να κλειδώσει κανείς ένα μέρος της παραγωγής και του εισοδήματός του μέσω των συμβολαίων προπώλησης θεωρώ ότι καθιστά το βαμβάκι άκρως ανταγωνιστικό», υπογραμμίζει.

Άλλωστε, σύμφωνα με τον συνομιλητή μας, ακόμα και στις σημερινές αβέβαιες συνθήκες υπάρχουν οι τρόποι και τα εργαλεία, ώστε ο παραγωγός να αποφύγει τις κακοτοπιές και να μειώσει τα ρίσκα. «Σαφώς και μιλάμε για μια δυναμική καλλιέργεια, με την έννοια ότι πρέπει κανείς να επενδύσει για να προσδοκά εισόδημα. Όμως και πάλι υπάρχουν οι δυνατότητες, όχι για να κάνει κάποιος οικονομία, αλλά τουλάχιστον να μην κάνει σπατάλες. Για παράδειγμα, υπάρχουν ποικιλίες που αντέχουν στην ξηρασία, ενώ υπάρχει σήμερα και η δυνατότητα να εφαρμόσει κανείς τις σωστές μονάδες λιπάσματος και να μην κάνει υπερβολές. Εκτιμώ, επομένως, ότι ακόμα και στο διαχειριστικό κομμάτι της καλλιέργειας, το βαμβάκι είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό», καταλήγει ο κ. Σιάρκος.

Η αίσθηση που υπάρχει αυτήν τη στιγμή στις τάξεις τόσο των εκκοκκιστών όσο και της Διεπαγγελματικής είναι ότι οδεύουμε προς μια αύξηση των στρεμμάτων, το εύρος της οποίας μένει να φανεί. «Ενδεχομένως να καλυφθεί και η μείωση των εκτάσεων που είχαμε πέρυσι», σχολιάζει στην «ΥΧ» ο διευθύνων σύμβουλος των Θρακικών Εκκοκκιστηρίων, Ηλίας Κουρούδης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η τροπή που πήρε η περσινή χρονιά και οι τιμές που διαμορφώθηκαν ιδίως από την έναρξη της εκκοκκιστικής σεζόν μέχρι το τέλος της φαίνεται ότι έβαλαν τις βάσεις και για την ερχόμενη.

«Η ζήτηση στη φυσική αγορά ήταν αυτή που στήριξε τις τιμές σε αυτά τα επίπεδα και, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, είναι το στοιχείο που τις κρατάει εκεί ενόψει και της επόμενης σοδειάς», τονίζει ο συνομιλητής μας.

«Είναι γεγονός ότι αυτό το διάστημα λαμβάνονται οι σημαντικές αποφάσεις για τους παραγωγούς, οι οποίες θα καθορίσουν σε έναν μεγάλο βαθμό και τα έσοδα που θα έχουν το φθινόπωρο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις προπωλήσεις, αλλά και σε άλλες παραμέτρους, όπως στις ποικιλίες και, συνακόλουθα, στις φροντίδες που θα κληθεί να κάνει στη διάρκεια της σεζόν ένας καλλιεργητής. Και αυτό είναι κάτι που προσπαθήσουμε και φέτος να επικοινωνήσουμε εγκαίρως στους παραγωγούς μας», σημειώνει ο κ. Κουρούδης.