Νέα τάξη πραγμάτων διαμορφώνουν για την εγχώρια αγορά βάμβακος, ενόψει της ερχόμενης εκκοκκιστικής σεζόν, τα νέα που καταφθάνουν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς αρχίζει πλέον να φαίνεται καθαρά ότι η αμερικανική παραγωγή αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.

Η τελευταία έκθεση προσφοράς-ζήτησης του USDA τοποθετεί τη νέα αμερικανική σοδειά στα 12,6 εκατ. δέματα, δηλαδή στα χαμηλότερα επίπεδα από τη σεζόν 2009-2010 και περίπου 19% κάτω από την περσινή. Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η πρόβλεψη ότι από τα συνολικά 50,5 εκατ. στρέμματα που έχουν σπαρθεί με βαμβάκι φέτος στις ΗΠΑ, θα συγκομιστούν τελικά μόνο τα 28,8 εκατ., κάτι που έχει να συμβεί από τον 19ο αιώνα και, πιο συγκεκριμένα, από το 1868. Η αιτία πίσω από τη διαφαινόμενη εγκατάλειψη των εκτάσεων σε ποσοστό 43% δεν είναι άλλη από τις ακραία ξηρικές συνθήκες στο νοτιοδυτικό μέρος της χώρας.

Προς εγκατάλειψη το 70% των εκτάσεων στο Τέξας

Ειδικά στο Τέξας αναμένεται να εγκαταλειφθεί περίπου το 69% των σπαρμένων εκτάσεων, καθώς από τα 28,7 εκατ. στρέμματα δεν αναμένεται να συγκομιστούν περισσότερα από 8,9 εκατ. (το χαμηλότερο νούμερο από το 1879).

Λόγω αυτής της βίαιης διόρθωσης της αμερικανικής σοδειάς (τον Ιούλιο το USDA τοποθετούσε την παραγωγή των ΗΠΑ στα 15,5 εκατ. δέματα), η παγκόσμια παραγωγή αναθεωρήθηκε πτωτικά κατά 3,1 εκατ. δέματα σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμηση του Ιουλίου, με αποτέλεσμα, παρά την πτώση της κατανάλωσης κατά 800.000 δέματα, τα τελικά αποθέματα να αναθεωρηθούν επίσης επί τα χείρω κατά 1,5 εκατ. δέματα. H δε αναλογία αποθεμάτων προς χρήση (stock to use ratio) υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα από την περίοδο 1924-1925.

Σοκαρισμένη η αγορά

Τα παραπάνω νούμερα έπιασαν εξαπήνης ακόμα και έμπειρους αναλυτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε δημοσκόπηση του Reuters που είχε προηγηθεί της δημοσιοποίησης των στοιχείων του USDA, η χαμηλότερη πρόβλεψη για την αμερικανική παραγωγή ήταν 14 εκατ. δέματα.

Ως εκ τούτου, η αντίδραση της αγοράς, που μέχρι πρότινος είχε επικεντρώσει την προσοχή της στις συνέπειες της ύφεσης και του υψηλού πληθωρισμού στην κατανάλωση, εκδηλώθηκε με μια απότομη αναπροσαρμογή των τιμών, οι οποίες από τα 90 σεντς/λίμπρα εκτινάχθηκαν μέχρι την περιοχή των 120 σεντς για τα συμβόλαια Δεκεμβρίου 2022, ενώ τα τελευταία 24ωρα κινούνται στα 112-113 σεντς/λίμπρα.

Κινητικότητα στις προπωλήσεις

Η αναστροφή του κλίματος έχει αποτυπωθεί και στην εγχώρια αγορά όπου οι τιμές που προσφέρουν αυτό το διάστημα τα εκκοκκιστήρια για όσους παραγωγούς επιθυμούν να φιξάρουν μέρος της νέας παραγωγής σύσπορου κυμαίνονται από 90 έως 95 λεπτά/κιλό. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, παρά τη ραστώνη του Αυγούστου και το γεγονός ότι τα λογιστήρια των περισσότερων επιχειρήσεων λειτουργούν με θερινούς ρυθμούς και το ανάλογο προσωπικό, τις τελευταίες μέρες καταγράφεται έντονη κινητικότητα από την πλευρά των βαμβακοκαλλιεργητών. Εκτιμάται ότι πλέον το ποσοστό της νέας ελληνικής παραγωγής που έχει φιξαριστεί από τους καλλιεργητές ενδεχομένως να αγγίζει το 20%.

Πάνω από 10 σεντς το basis

Από την πλευρά τους, και τα εκκοκκιστήρια δείχνουν μια αυξημένη διάθεση να προχωρήσουν σε προπωλήσεις, προκειμένου να αξιοποιήσουν τη συγκυρία. Άλλωστε, όπως εξηγεί στην «ΥΧ» επικεφαλής μεγάλης εκκοκκιστικής επιχείρησης, οι εξελίξεις γύρω από την αμερικανική παραγωγή δεν έχουν βελτιώσει μόνο τις χρηματιστηριακές τιμές, αλλά και το basis, δηλαδή το premium με το οποίο πληρώνεται ένα βαμβάκι ανταγωνιστικής ποιότητας του αμερικάνικου.

«Καθώς το τελευταίο είναι σε έλλειψη, ένας αγοραστής που αναζητά κάποιο άλλο origin αναπόφευκτα θα το πληρώσει κατά τι ακριβότερο. Αυτή είναι η συνθήκη για το ελληνικό βαμβάκι που, ως γνωστόν, κατευθύνεται κατά κύριο λόγο στην αγορά της Τουρκίας και δευτερευόντως στην Ασία. Έτσι, από εκεί που συζητούσαμε για ένα basis 5 σεντς/λίμπρα, τώρα μιλάμε για πάνω από 10 σεντς. Αυτό, όπως είναι κατανοητό, βελτιώνει ακόμα περισσότερο τις τιμές για τον παραγωγό», σημειώνει ο ίδιος προσθέτοντας ότι και η σχέση ευρώ-δολαρίου που εξακολουθεί να κινείται στη ζώνη του «1 προς 1» είναι επίσης ευνοϊκή.

Για την ώρα, φαίνεται ότι οι πτωτικές πιέσεις του προηγούμενου διαστήματος έχουν αναχαιτιστεί και η αγορά επιχειρεί, με βάση τα νέα θεμελιώδη που δημιουργούν τα καινούργια δεδομένα για την αμερικανική παραγωγή, να βρει ένα νέο σημείο ισορροπίας το οποίο δεν αποκλείεται να είναι ψηλότερα από το σημερινό. Με δεδομένο το σφικτό ισοζύγιο που δημιουργεί η μειωμένη προσφορά, φαίνεται ότι ο καθοριστικός παράγοντας θα είναι το κατά πόσο θα επηρεάσουν την κατανάλωση τα σύννεφα της ύφεσης, που εξακολουθούν να σκεπάζουν την παγκόσμια οικονομία.

Καλή η εικόνα των χωραφιών

Σε καλλιεργητικό επίπεδο, με εξαίρεση κάποιες περιοχές που «χτυπήθηκαν» το προηγούμενο διάστημα από ακραία καιρικά φαινόμενα και το χαλάζι, η εικόνα των χωραφιών στην Ελλάδα είναι τουλάχιστον ικανοποιητική.

Το timing των βροχοπτώσεων ήταν καλό και φαίνεται ότι επέτρεψε σε αρκετούς παραγωγούς να εξοικονομήσουν χρήματα από τα ποτίσματα. Επιπλέον, μέχρι στιγμής δεν έχουν καταγραφεί σημαντικές προσβολές από το σκουλήκι που, ως γνωστόν, αποτελεί τον Νο 1 «εχθρό» του βαμβακιού. Εφόσον δεν υπάρξουν απρόοπτα, μια πρόβλεψη για μια παραγωγή της τάξης των 300.000 τόνων εκκοκκισμένου, στα επίπεδα δηλαδή της περσινής, φαντάζει αυτήν τη στιγμή αρκετά ρεαλιστική.

Την ικανοποίησή του για τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην αγορά, καθώς απέχουμε περίπου ενάμιση μήνα από τη συγκομιδή, εκφράζει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, Ευθύμης Φωτεινός. «Το βαμβάκι είχε κάνει μια κάμψη από τον Μάρτιο, οπότε και είχε πέσει μέχρι τα 68 λεπτά/κιλό το σύσπορο. Το κλίμα δεν ήταν πολύ καλό μέχρι και πριν από τρεις εβδομάδες. Όμως, είχαμε προβλέψει ότι η κατάσταση θα αλλάξει και πλέον βλέπουμε ότι οι τιμές έχουν ανέβει, καθώς οι εκτιμήσεις για την αμερικανική παραγωγή, που ήρθαν πρόσφατα στη δημοσιότητα, μετέβαλαν την εικόνα του χρηματιστηρίου.

Αυτήν τη στιγμή, τα εκκοκκιστήρια προσφέρουν τιμές από 90 έως και 95 λεπτά/κιλό», σημειώνει. «Ελπίζουμε ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν σε αυτά τα επίπεδα όσο πλησιάζουμε προς τη συγκομιδή. Σε συνδυασμό με την πολύ καλή εικόνα των χωραφιών μέχρι στιγμής, αισιοδοξούμε ότι θα είναι μια καλή χρονιά για τον Έλληνα καλλιεργητή». Αναφορικά με τις προπωλήσεις, παραδέχεται ότι τους προηγούμενους μήνες υπήρξε μια διστακτικότητα από τους παραγωγούς, κάτι που οφείλεται εν πολλοίς στα όσα έγιναν την προηγούμενη σεζόν.

Ωστόσο, εκτιμά ότι από τη στιγμή που οι τιμές επέστρεψαν σε επίπεδα κοντά στο 1 ευρώ/κιλό, «φαντάζει καλή επιλογή να φιξάρει κανείς ένα μέρος της παραγωγής του». Όπως τονίζει άλλωστε ο ίδιος, «το βαμβάκι είναι το μόνο προϊόν που δίνει τη δυνατότητα στον παραγωγό, μέσω της προπώλησης, να κάνει μια συμφωνία που αντισταθμίζει το αυξημένο κόστος παραγωγής του».